Vrijwilligers Warm Afscheid: “Ook in de laatste levensfase zorgen wij voor elkaar.”

Op 14 oktober 2023 vindt de Internationale Dag van de Palliatieve Zorg plaats; een jaarlijks terugkomende dag op de tweede zaterdag van oktober, in het teken van de zorg voor mensen in de laatste fase van hun leven. 

Als sterven naderbij komt en de zorg voor de mantelzorger te veel wordt, kan er voor cliënten van WilgaerdenLeekerweideGroep een beroep gedaan worden op een waardevolle groep vrijwilligers: Vrijwilligers Warm Afscheid. Zij bieden hulp en liefdevolle ondersteuning in deze moeilijke periode. De cliënt kan op deze manier in de vertrouwde omgeving blijven. Voor onze cliënten – ouderen en mensen met een beperking – is dit ontzettend fijn.

Vrijwilligers Warm Afscheid (VWA)

Liesbeth Neuvel-Beerepoot zet zich met liefde in voor ouderen. Naast haar vrijwilligerswerk gericht op vrolijk vermaak voor deze doelgroep op hun woonlocatie in Wervershoof, biedt zij ondersteuning aan ouderen in de palliatieve en terminale fase op diverse locaties van WilgaerdenLeekerweideGroep (WLGroep) in West-Friesland. Wij spraken haar en onze collega Petra Grooteman, Coördinator Vrijwilligers bij het label VrijwilligersNH van WLGroep, over deze bijzondere vorm van vrijwilligerswerk.


Liesbeth: “Al ruim 13 jaar zet ik mij met veel plezier in als vrijwilliger op Wilgaerden locatie De Wilgenhof. Ik ben hiermee begonnen toen mijn kinderen uit huis waren en mijn man nog steeds werkte. Mijn vader overleed ook in die tijd, daar kwam ik vaak. Er kwam dus meer tijd vrij en ik houd erg van zorgen voor een ander. Samen met mijn mede-vrijwilligers verzorg ik hier de wekelijkse koffie-ochtend. Verder draag ik bij als kerk- en sjoelvrijwilliger. Ook geef ik graag 1-op-1 aandacht, tijdens bijvoorbeeld een wandeling."

"Contact maken, daar word ik blij van."

"Thuis heb ik weinig geduld. Hier is dat anders. Ik kan goed omgaan met ouderen met dementie. Van huis uit ben ik een ‘mensenmens’. Mijn vader was melkboer en had daarna een bakkerswinkel hier in het dorp. Contact maken met mensen, daar word ik blij van. Het contact met de cliënten is zo bijzonder. Lekker met ze naar buiten gaan, dat vind ik het mooiste. Met veel humor en complimentjes zorg ik voor een positieve sfeer. Als ik bijvoorbeeld zeg: ‘Wat ziet u er mooi uit vandaag!’, dan is de toon gelijk gezet. Mijn vrijwilligerswerk geeft mij het gevoel dat ik iets bijdraag. Ik ga altijd met een goed gevoel naar huis.”


Zorgzame vrijwilliger Liesbeth Neuvel-Beerepoot

“Van tevoren had ik nooit gedacht dat ik het zo mooi zou vinden om op deze manier als vrijwilliger bij te dragen.”

Liesbeth: “In maart 2019 heb ik mij aangesloten bij de VWA groep van WLGroep. Van tevoren had ik nooit gedacht dat ik het zo mooi zou vinden om op deze manier als vrijwilliger bij te dragen.
Als vrijwilliger kun je zelf kiezen op welke locatie(s) je wordt ingezet. Het gaat dan om ondersteuning tussen 9.00 en 21.00 uur en dan vaak om een tijd waarop de zorgmedewerkers druk zijn met andere bezigheden. Ik ben actief op Wilgaerden locaties en bied hier hulp en ondersteuning aan ouderen in de laatste levensfase. Op locaties Betsy Perk en Avondlicht in Hoorn en Het Noorderlandhuis in Hoogkarspel ben ik reeds ingezet.”

Petra Grooteman, Coördinator Vrijwilligers bij VrijwilligersNH, is het eerste contactpersoon als er een VWA aanvraag binnenkomt. Deze mooie dienst krijgt steeds meer bekendheid, waardoor het aantal aanvragen blijven stijgen. De vraag voor ondersteuning komt vanuit de cliënt, de naasten en/of de zorg. Voordat er gekeken wordt naar de inzet van de VWA, is er altijd contact met de naasten van de cliënt om te bespreken wat de wensen zijn. Vervolgens wordt de VWA groep benaderd om te kijken wie er gehoor kan geven aan de hulpvraag. Afhankelijk van de vraag wordt er gekeken met hoeveel vrijwilligers we de ondersteuning gaan inzetten.

“Iedereen draagt bij op zijn eigen manier.”

Petra: “Gezien de looptijd is het fijn dat er meerdere (dezelfde) vrijwilligers betrokken zijn.
De VWA groep bestaat uit 15 verschillende vrijwilligers en iedereen draagt bij op zijn eigen manier.
Voordat de VWA worden ingezet, krijgen zij een training aangeboden waarin een goed beeld gegeven wordt van wat je kunt verwachten. Er worden handvatten gegeven hoe je met bepaalde situaties om kunt gaan. Twee keer per jaar organiseren we een moment waar vrijwilligers elkaar ontmoeten en ervaringen kunnen delen.”


Training Vrijwilligers Warm Afscheid

Petra: “Ook krijgen zij een waakkoffer mee met hierin o.a. een gedichtenbundel, een mandala kleurboek, een speaker voor het afspelen van muziek, een fleecedekentje, nagellak en olie voor een hand- of voetmassage. Hier wordt minder gebruik van gemaakt dan we vooraf dachten. Dat komt wellicht toch door de West-Friese nuchterheid van zowel de cliënten als de vrijwilligers, met de instelling ‘De dood hoort nou eenmaal bij het leven’. Het bieden van gezelschap en het geven van aandacht, daar gaat het vooral om.”

Liesbeth: “Het even bij iemand zitten, een hand vasthouden en een praatje maken. Maar soms biedt ook mijn aanwezigheid in stilte al steun. Dan zit ik ernaast en lees zelf even een boekje.
In de palliatieve fase gaat het om ouderen die zijn uitbehandeld. Hierbij bied ik begeleiding om de dagelijkse taken weer op te pakken in de vertrouwde omgeving. Het is echt gericht op het leven in de laatste levensfase. Het gaat niet altijd om het ziek zijn en doodgaan, maar ook over de leuke dingen. Het contact met ouderen in deze fase vind ik niet eng. Ik ken ze tot nu toe niet, dus het is niet ‘eigen’. Dat is wel een verschil.”

Ondersteuning in de terminale fase
Ook in de terminale fase – het laatste stukje palliatieve zorg, niet lang voor het overlijden – worden de VWA ingezet. Dit gaat meestal om de laatste drie maanden, soms nog korter.

Petra: “De vraag voor ondersteuning is in de palliatieve fase vaak voor langere tijd, in tegenstelling tot ondersteuning in de terminale fase. Hiervoor wordt in de meeste gevallen een match gemaakt met één vrijwilliger. In beide gevallen gaat met name om het contact maken en interesse tonen in iemands verhaal. En verhalen hebben de cliënten zeker. Door het persoonlijke contact bouw je - ook al is het soms maar voor korte tijd - toch een band op. De situatie kan snel achteruit gaan, waardoor de cliënt kan veranderen. Het bezoek is dan ook iedere keer anders, maar altijd waardevol.”

“Je biedt niet alleen steun aan de cliënt door er voor hem/haar te zijn, maar ook aan de naasten doordat zij weten dat jij er bent.”

Petra: “VWA hebben de tijd om in alle rust persoonlijke aandacht te geven, want daar komen ze speciaal voor. Het is ontzettend waardevol werk, waarbij je niet alleen steun biedt aan de cliënt door er voor hem/haar te zijn, maar ook aan de naasten doordat zij weten dat jij er bent. Sommige cliënten hebben een klein of zelfs geen netwerk. Of alleen naasten die ver weg wonen, waarvoor deze ondersteuningsmogelijkheid echt fijn kan zijn. Voor de zorgmedewerkers is het natuurlijk geruststellend dat er een vrijwilliger is die speciaal langskomt om hulp en steun te bieden in deze moeilijke periode. Medische handelingen behoren niet tot de taken van de VWA, dat blijft bij de zorg. Wel hebben ze een signalerende functie en geven ze terugkoppeling aan de zorgmedewerkers.”

Cliënten met een beperking
VWA worden ook ingezet voor cliënten met een beperking op Leekerweide locaties.
Petra: “Deze doelgroep gaat anders om met de laatste levensfase en de dood. De communicatie en de behoefte is hierbij dan ook anders. Hiervoor bieden we een aanvullende training aan.
Een aantal VWA die zijn gestart binnen Wilgaerden, zetten zich nu ook in binnen Leekerweide. Dat is mooi om te zien. Ook voor deze cliënten is zorg en ondersteuning in de laatste levensfase ontzettend waardevol.”

“Ook in de laatste levensfase zorgen wij voor elkaar.”


Hulp nodig?
Wij zijn er voor intra- en extramurale cliënten van WilgaerdenLeekerweideGroep. Wil je een aanvraag doen voor ondersteuning vanuit de Vrijwilligers Warm Afscheid? Neem dan contact op met Petra Grooteman, Coördinator Vrijwilligers bij VrijwilligersNH via:
T: 088 - 045 1075
E: info@vrijwilligersnh.nl
Let op: Petra is bereikbaar op maandag t/m vrijdag. 

Op zaterdag en zondag kun je contact opnemen met de receptie van locatie Avondlicht via:
T: 088 - 045 1620